Ang Self-Publishing at Ang Paggawa ng Zine

ni Ansherina May D. Jazul

Marami ang nangangarap na maging published writer, kaya marami ring nakapila sa publishing houses. May iba roon, nakatengga na ng mahabang panahon at may iba namang na-reject na nang ilang beses. Pero sino ba ang nagtatakda kung publishable nga ba ang isang akda o hindi? Walang iba kundi ang lumikha, ikaw. Wala sa kamay ng dambuhalang publishers ang kapalaran ng iyong akda, dahil meron namang self-publishing.

Self-publishing ang sagot kung gusto mong maisakatuparan ang iyong pangarap na magkaroon ng sariling libro. Ibig sabihin nito, hindi ka na maghihintay ng basbas mula sa mga editor ng antolohiya o malalaking publisher dahil ikaw ang popondo sa iyong proyekto. Hindi na maliit ang industriya ng self-publishing. Marami sa magagandang panitikan ay nanggaling din sa independent publishing. Sa katunayan, kahit pa si Dr. Jose Rizal ay self-publishing ang naging sagot para maimprenta ang Noli Me Tangere at El Filibusterismo na inutang pa  niya ang pera para dito. Isa na lamang mito na ang magandang panitikan ay dapat galing sa kilalang publisher o dapat ay matatagpuan sa estante ng bookstores. Ang BLTX ay isang kilalang pagtitipon ng self-published authors sa Pilipinas kung saan minsan sa isang taon ay inilalatag nila ang kanilang mga gawa. Kitang-kita ang suporta ng bawat isa dito kaya naman nagpapatuloy ang ganitong klaseng kultura.

Ito ang ilang hakbang para sa paggawa ng zine:

1. Writing

        Para makapag-publish, siyempre kailangan ng mga akda.

A.   Solo

Magkaroon ng tema para sa isang antolohiya. Maaaring  higit sa sampung dagli o tula, maaaring isang buong maikling kwento o personal na sanaysay, at maaaring komiks o kahit mga illustrations.

B.    Maraming Kontribyutor

Kung nais mong magkaroon ng maraming awtor ang libro, maaaring mag-imbita ng mga kaibigan para sa bubuoing koleksyon. Maaari ding magpa-call for submission.

2. Editing

Sa pagpo-proofread ng akda, maaaring kumuha ng proofreader. Kung may mga dapat i-edit, ibalik lamang sa awtor ang akda na may komento. Bigyan siya/sila ng panahon para makapag-revise at maglagay ng deadline.

3. Formatting 

    Alamin ang magiging sukat ng libro. 

A.   Book Cover

Maghanap ng artist na puwedeng gumawa nito.  Ibatay ang sukat nito sa pinal na sukat ng libro. 

B.    Margin

Maging maingat sa paglalagay ng margin. Palaging maglaan ng espasyo sa parte ng papel na malapit sa spine. May mga pagkakataon na mali ang margin kaya nasasama sa bind ang ibang parte ng akda. 

C.    Page Number

·      kung ito ay iso-soft bind

·      kung ito ay naka-staple

4. Printing

Malaya ka sa papel na gagamitin mo. O kung gusto mong colored. Back-to-back ang pag-print sa papel. Maaaring gamitin ang sariling printer. Kung wala naman, pumunta sa pinakamalapit na shop na may murang pa-print-an. Puwede rin namang i-photocopy para mas tipid.

5. Binding

Dalawa ang puwedeng pagpilian kung paano mo iba-bind ang iyong libro.

A.   Soft bind

Puwedeng do-it-yourself o yung DIY na tinatawag. At puwede ring pumunta sa pinakamalapit na shop na nagba-bind nang mura. Madalas ginagawa ito kapag lagpas sampung papel na ang ginamit sa libro.

B.    Long-Neck Stapler

Mayroon nito sa bookstores at online shops. Ginagamit ito kapag sampung papel pababa lang ang libro, dahil manipis lang ang kaya ng stapler. Mas matipid ang prosesong ito.

6. Sales

Ang lahat ng kikitain sa mga naibentang libro ay hahatiin sa mga:

a.     Financier

b.     Author

c.     Illustrator

d.     Editor

e.     Proofreader